Trồng cây trong nhà kính có tác dụng gì? Lợi hay hại?

Hiện nay, mô hình nhà kính nông nghiệp đã không còn xa lạ với người nông dân, đặc biệt là ở những vườn trồng hoa, trồng rau. Vậy bạn đã biết gì về mô hình này? Trồng cây trong nhà kính có tác dụng gì? Lợi hay hại?

Trồng cây trong nhà kính có nhiều tác dụng

Mô hình nhà kính nông nghiệp

Việc trồng cây trong nhà kính đã không còn xa lạ với người nông dân Việt Nam. Hiện nay, các sản phẩm nông sản được trồng trong nhà kính đều có giá thành khá cao vì độ sạch và tươi ngon của chúng. Vậy thực hư mô hình này ra sao?

Nhà kính trồng rau, trồng hoa là mô hình nhà được bao bọc bởi kính hoặc các vật liệu tương tự như nhựa trong hay nilon. Mục đích của nhà kính là bảo vệ cây trồng khỏi tác động thời tiết như mưa gió, bão… Vì nhà kính được bao bọc bởi cái lớp mái kính, tường kính nên chúng có khả năng tự nóng lên. 

Mô hình nhà kính nông nghiệp đã được áp dụng ở rất nhiều quốc gia trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, Pháp, Hà Lan, Trung Quốc, Israel… Chi phí cho mô hình này khá cao nhưng đổi lại sản phẩm được trồng trong nhà kính cũng có chất lượng rất tốt. 

Các loại cây trồng có thể trồng trong nhà kính

Các loại rau quả được trồng trong nhà kính có sự khác biệt rất lớn so với rau quả được trồng theo phương pháp truyền thống. Chính vì thế, ngày càng nhiều loại cây được thử nghiệm và đưa vào nhà kính để nuôi trồng.

Dâu tây trồng trong nhà kính

Rau xanh

Rau xanh là một trong số những sản phẩm được đưa vào trồng trong nhà kính và đem lại hiệu quả kinh tế khá cao.  Các loại rau được trồng nhà kính có thể kể đến như củ cải đường, rau bina, đậu Hà Lan… Ngoài ra còn rất nhiều loại rau xanh khác được áp dụng công nghệ trồng trong nhà kính như rau cải, rau mùi, húng quế và cải xoong…

Trái cây và cả loại quả

Có rất nhiều loại quả có thể được trồng trong nhà kính. Điển hình có thể kể đến như dưa hấu, cam, chanh, nho, ớt, cà chua, quả mâm xôi… Không chỉ vậy những loại cây ăn quả như đào cũng được người nông dân đưa vào trong nhà kính để tăng năng suất. 

Ở Đà Lạt, người ta trồng rất nhiều loại cây trong nhà kính cùng với khí hậu thuận lợi, năng suất và chất lượng rau quả ở đây luôn đạt tiêu chuẩn và đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng. Đà Lạt cũng nổi tiếng với vườn dâu tây trong nhà kính được rất nhiều người yêu thích.

Nhà kính trồng hoa

Rất nhiều loài hoa được trồng trong nhà kính đem lại năng suất và chất lượng hoa vượt trội. Có thể kể đến một số loài hoa thường được trồng trong nhà kính như hoa hồng, hoa lily, hoa lan và violet… Ở Việt Nam hiện nay người ta đã áp dụng mô hình nhà kính trồng hoa ở rất nhiều nơi như Đà Lạt, Đà Nẵng hay Hà Nội. Một số vườn hoa nhà kính ở Đà Lạt còn trở thành địa điểm nổi tiếng về du lịch.

Trồng cây trong nhà kính có tác dụng gì?

Hiện nay, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm là một trong những vấn đề nóng của xã hội. Trong những năm trở lại đây, thực phẩm sạch chưa bao giờ hết hot, những vụ việc đáng tiếc xảy ra do nguồn thực phẩm bẩn ngày càng gia tăng. Chính vì thế, người nông dân cũng phải chủ động tìm cho mình những hướng đi mới nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như năng suất cây trồng. 

Những tác dụng của nhà kính trong nông nghiệp là rất tích cực

Nâng cao chất lượng nông sản

Mô hình nhà kính cũng mới xuất hiện ở Việt Nam cách đây vài năm. Người ta thường kết hợp nhà kính với hệ thống trồng rau thủy canh để cho năng suất trồng rau cao hơn. Việc sử dụng hệ thống trồng rau thủy canh cũng giúp tiết kiệm được nhiều chi phí so với trồng rau theo phương pháp truyền thống. Mô hình nhà kính cũng có tác dụng giúp tiết kiệm lượng nước nhờ việc giữ lại hơi nước ở bên trong nhà kính, giúp môi trường luôn có đủ độ ẩm cần thiết.

Trồng cây trong nhà kính cũng giúp hạn chế được lượng phân bón và thuốc trừ sâu sử dụng cho cây. Từ đó cũng phần nào giúp sản phẩm nông sản tươi ngon và an toàn hơn. 

Tăng năng suất, hiệu quả trồng trọt

Nhà kính cũng có tác dụng giảm bớt tác động của môi trường đến cây trồng. Cây trồng trong nhà kính sẽ không phải chịu ánh nắng gay gắt hay những trận mưa to gió lớn. Nhờ đó, rau quả và hoa cũng tươi tốt và phát triển mạnh hơn.

Xét về năng suất, mô hình nhà kính trồng rau, trồng hoa cho năng suất cao hơn hẳn phương pháp trồng trọt thông thường. Hiện nay, ở Việt Nam, người nông dân cũng đã và đang áp dụng mô hình nhà kính trong nông nghiệp để cho sản phẩm có chất lượng tốt, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.

Giảm chi phí hoạt động của trang trại

Khi sử dụng nhà kính, chi phí cho phân bón và thuốc trừ sâu được giảm thiểu. Do nhà kính là không gian lý tưởng cho cây trồng sinh trưởng và phát triển. Không chỉ vậy, sâu bệnh hại hay các bệnh do nấm gây ra cũng khó có thể lây nhiễm vào bên trong không gian nhà kính. Vì thế chi phí cho thuốc trừ sâu và phân bón được giảm thiểu.  

Người nông dân sẽ không còn phải quá lo lắng về thời tiết hay sâu bệnh, việc chăm sóc cây trồng cũng trở nên nhàn hạ hơn. Cây trồng luôn phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao nhờ mô hình trồng cây trong nhà kính.

Dễ dàng kiểm soát môi trường bên trong nhà kính

Khi sử dụng nhà kính, người nông dân có thể dễ dàng kiểm soát môi trường trồng trọt bên trong nhà kính. Vào mùa đông, nhà kính giúp che chắn sương giúp cây không bị hỏng. Vào mùa hè, nhà kính có tác dụng che chắn mưa gió, bão bùng, bảo vệ cây trồng không bị đổ, dập nát. Khi nhiệt độ tăng lên, nhà kính còn có thể giải phóng nhiệt ra bên ngoài giúp môi trường bên trong luôn là hoàn hảo nhất cho cây trồng phát triển.

Thân thiện với môi trường

Việc cắt giảm lượng phân bón và thuốc trừ sâu cho cây cũng góp phần làm sạch môi trường đất, bảo vệ nguồn nước ngầm khỏi tác động của các loại hóa chất bảo vệ thực vật. Không sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cũng góp phần tạo nên những sản phẩm nông sản sạch, thân thiện với con người và đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.

Nhà kính cũng gây một số tác hại tới môi trường

Một số tác hại của nhà kính

Bên cạnh những ưu điểm và năng suất và chất lượng cây trồng, không thể không kể đến những tác động của nhà kính đến môi trường xung quanh. Dù là phương pháp canh tác áp dụng công nghệ hiện đại nhưng việc sử dụng nhà kính trong nông nghiệp cũng vẫn còn một số hạn chế.

Ngập lụt và gia tăng nhiệt độ ở nơi có nhiều nhà kính

Đầu tiên có thể kể đến sự ảnh hưởng của nhà kính đến môi trường. Việc xây dựng nhà kính một cách ồ ạt, mất kiểm soát khiến cho ngập lụt xảy ra thường xuyên hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người.

Ở Đà Lạt, nơi mà mô hình nông nghiệp trong nhà kính rất phát triển, người dân thường phải chứng kiến những đợt ngập lụt nghiêm trọng chưa từng có tiền lệ. Đà Lạt có độ cao tới hơn 1.500m so với mực nước biển nhưng những năm gần đây, chỉ cần mưa kéo dài khoảng 2h là sẽ xuất hiện nhiều điểm ngập lụt, không thoát được nước.

Các chuyên gia giải thích hiện tượng này là do sự phát triển dày đặc của nhà kính. Diện tích đất trồng có xây dựng nhà kính chiếm đến ½ diện tích đất nông nghiệp khiến cho dòng chảy ngầm bị thay đổi, lượng nước mưa phân bố không đều gây ra ngập lụt cục bộ. Những cơn mưa đổ xuống không rải đều trên đất khiến nước đọng lại và chảy về những vùng trũng gây ngập lụt. 

Không chỉ gây ngập lụt, việc sử dụng quá nhiều nhà kính còn khiến nhiệt độ môi trường xung quanh tăng lên rõ rệt. Những nhà kính được dựng san sát nhau sẽ làm mất đi những khoảng trống cho sự bay hơi và thoát nhiệt. Mỗi khi nhiệt độ tăng lên, nhà kính sẽ tự động làm mát, điều đó khiến cho hơi nóng từ bên trong tỏa ra môi trường và bao trùm lên cả một vùng không gian rộng lớn. Chính vì thế, những nơi có nhiều nhà kính sẽ nóng hơn những vùng trồng cây tự nhiên.

Việc ngập lụt nhiều khi trời mưa, nóng bức vào mùa hè có thể gây nên sự biến đổi khí hậu ở những vùng mà mô hình nhà kính phát triển mạnh. Đất đai sẽ bị xói mòn và khí hậu chắc chắn sẽ không còn được như trước khi xây dựng nhà kính. 

Chất lượng thực phẩm phần nào bị ảnh hưởng

Nhà kính, màng màng bọc hay nhà lưới có mục đích nhằm hạn chế tác động của thời tiết và sự biến đổi khí hậu đến cây trồng. Vì thế, những vùng có khí hậu ổn định, thổ nhưỡng tốt và thích hợp làm nông nghiệp thì không cần thiết phải sử dụng đến nhà kính, về lâu dài có thể sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nông sản. Theo các chuyên gia, việc sử dụng nhà kính để trồng cây chỉ là phương pháp canh tác cuối cùng để áp dụng cho những nơi đất đai cằn cỗi.

Cần xây dựng và quy hoạch nhà kính một cách hợp lý để tránh ảnh hưởng đến môi trường

Cảnh quan bị ảnh hưởng

Ảnh hưởng nặng nề nhất về cảnh quan đó là tại những vùng trồng cây trong nhà kính ở Đà Lạt. Thay vì một màu xanh tươi bạt ngàn thì giờ đây Đà Lạt lại có một trắng mờ, nhàn nhạt bao phủ khắp các thung lũng, ruộng vườn. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến một địa điểm du lịch nổi tiếng như Đà Lạt. Ở các nước trên thế giới, nhà kính thường được sử dụng ở những nơi khí hậu khắc nghiệt  và vấn đề cảnh quan không phải vấn đề lớn. Hiện nay, Đà Lạt cũng đang dần thay đổi và trở về áp dụng phương pháp canh tác tự nhiên, giảm số lượng nhà kính và trả lại cảnh quan xinh đẹp cho thành phố mờ sương này.  

Như vậy, nếu bạn thắc mắc trồng cây trong nhà kính có tác dụng gì thì việc trồng cây trong nhà kính có rất nhiều ưu điểm như làm tăng năng suất cũng như chất lượng nông sản, tiết kiệm chi phí phân bón và thuốc trừ sâu. Tuy nhiên, nếu không được nghiên cứu và phát triển một cách hợp lý thì nhà kính có thể đem lại những hệ lụy không mong muốn cho môi trường và thậm chí là cả chất lượng nông sản.